Skip to content

Bulunduğunuz Sayfa : Anasayfa arrow Tüm Makaleler arrow AVRUPA BİRLİĞİ UYUM SÜRECİNDE BASEL-II KRİTERLERİ VE KOBİLER
AVRUPA BİRLİĞİ UYUM SÜRECİNDE BASEL-II KRİTERLERİ VE KOBİLER

 

      “Kurumsal yönetim kültürünün en üst yöneticilerinden tüm çalışanlara kadar yayılarak, risk yönetimi konusunda uzlaşmayı sağlamak üzere nitelikli insan kaynağına yatırım yapılması KOBİ’lerin  geleceğe dönük alacakları karar ve uygulamaların daha sağlıklı sonuçlar vermesini sağlayacaktır.” 

       İlk kez 1988 yılında Basel Komitesi tarafından bankaların sermaye yeterliliklerinin uluslararası standartlara uygun hale getirmek amacıyla Basel I Kriterleri yayınlanmıştır. Ancak geçen zaman içinde mali piyasaların genişlemesi ve işlemlerin karmaşıklaşması sonucu Basel I Kriterlerinin yetersiz kalması sonucunda Basel II Standartları ortaya çıkmıştır.Basel II Kriterleri nelerdir? Neler değişecek? 

       1- Basel II kredi riskine yaklaşımı önemli derecede değiştirerek diğer çok önemli risk olan operasyonel risk içinde sermaye yükümlülüğü getirmiştir.  

      2- Basel II sadece sermaye yeterliliğinin hesaplandığı bir hesaplama süreci değildir.Burada risklerin ölçümü yanında büyük oranda risklerin yönetimine odaklanılmaktadır.  

       3- Basel II ile birlikte riskin ölçümü iki bölüme ayrılmaktadır; 

       Kredi kullananın risk seviyesi, kredi işleminin risk seviyesi, kredi kullananın riski, firmanın finansal verileri ile niteliksel faktörlerinin yönetim ve organizasyon yapısı, ithalat/ihracat, ürün/hizmet gelişimi ve pazar payı değerlendirilmesi sonucu tespit edilen “firma derecelendirme notu” ile ifade edilmektedir.  

       Kredi işleminin riski ise işlemin türü, teminat, vade, para birimi gibi unsurlar ile değerlendirilmektedir. Bu şekilde kredi “çok riskli” veya “az riskli” olarak belirlenmekte ve buna göre fiyatlama yapılmaktadır.    

      Basel II Kriterlerinin uygulanması ile firmanın ve kullanılacak kredinin risk seviyesi, doğrudan kredi maliyetini etkileyecektir. Kredi verilen firmanın derecelendirme notu düştükçe banka hem daha çok risk alacak, hem de karşılıklı olarak daha çok sermaye tutacak ve dolayısıyla daha çok kaynağını getiren mahrum bırakılacaktır. Bu durumda firmalara kullandırılacak kredilerin maliyetleri artacaktır. 

       Basel II ile KOBİ tanımı değişiyor. 250 kişiden az işçi çalıştıran ve yıllık cirosu 50 milyon euroyu geçmeyen firmalar KOBİ sayılacak. Bu veriler ışığında İSO’nun açıkladığı 1000 büyük firmanın 660’ı KOBİ kategorisinde yer alacaktır. 

       Her şirketin reytingi olacak. Bu reytingleri bankalar ya da bağımsız denetim kuruluşları şirketin sermayesi ve yönetim tarzını değerlendirerek verecek. 

       KOBİ kredileri ve faiz oranları, risk durumuna göre belirlenecek bankalar risk yüksek firmalara daha çok sermaye ayırmak zorunda kalacakları için müşterilerini ona göre seçecek. 

       Kredi alma prosedürü değişecek. Tapu verip kredi alma dönemi sona erecek. Kayıt dışı çalışma azalacak.KOBİ’ler uluslararası kabul gören bilanço sistemlerini kullanacak. Belgeli, faturalı çalışacak, kayıt dışı çalıştırma, ya da maaşı düşük gösterme gibi uygulamalar son bulacak. 

       KOBİ’ler perakende ve kurumsal olmak üzere ikiye ayrılacak. Şirketler açıklık, şeffaflık, gibi çağdaş yönetim ilkelerine göre hareket edecek. Kısaca 2009 yılına kadar şirketlerin genel kabul görmüş yönetim modellerini uygulamaya geçirmiş olmaları gekiyor. Basel II’ye geçiş sürecinde KOBİ’lerin faaliyetlerinde doğan risklerini kompanse edecek finansal enstrümanları kullanması gerecek. 

               Kurumsal yönetim kültürünün en üst yöneticilerinden tüm çalışanlara kadar yayılarak, risk yönetimi konusunda uzlaşmayı sağlamak üzere nitelikli insan kaynağına yatırım yapılması KOBİ’lerin geleceğe dönük alacakları karar ve uygulamaların daha sağlıklı sonuçlar vermesini sağlayacaktır.

        Ülkemizdeki şirketlerin %99’unu ilgilendiren Basel II Kriterlerine  hazırlık konusunda bankalar, ilgili kuruluşlar ve KOSGEB 2009’da yürürlüğe girmesi planlanan ve bankacılık sektörü ile şirketler arasındaki ilişkilere radikal değişiklikler getirecek Basel II düzenlemelerine hazırlıklı olmak için BDDK ile ortak bir proje yürütülüyor. Firmalar ile bankalar arasında  köprü olacaklarını belirten KOSGEB yetkilileri ise sistemi anlatmak için ülke çapında  toplantılar düzenliyor ve müşterileri ile bir araya gelerek Basel II kriterlerini ve neler yapmaları gerektiğini anlatıyorlar. Bu süreçte KOBİ’lerimiz kendi mali yapılarını ve muhasebe sistemlerini ve organizasyonlarını Basel II kriterlerine göre yenileyecek çalışmalara bir an önce başlamalıdırlar.